Zalety patelni z powłoką nieprzywierającą

2018-08-10

Patelnie z powłoką nieprzywierającą non-stick

Patelnie z powłoką nieprzywierającą są niezwykle popularne - i nie jest trudno zrozumieć, dlaczego. Czyszczenie ich jest proste, a dzięki specjalnej powłoce, potrawy nie przywierają do powierzchni naczynia. Powierzchnia non-stick umożliwia również smażenie z minimalną ilością tłuszczu. Ale czy takie patelnie są bezpieczne? Dziś na naszym blogu omówimy właściwości patelni z powłoką ceramiczną, granitową i marmurową.

CERAMICZNA MARMUROWA CZY GRANITOWA? JAKI RODZAJ PATELNI WYBRAĆ?

Ostatnio sporo się słyszy na temat szkodliwości teflonu, który wydziela niebezpieczne związki kwasu perfluorooktanowego, w skrócie nazywanego PFOA. Niestety, te rewelacje ujrzały światło dzienne dopiero po przeszło dwóch dekadach powszechnego królowania w naszych kuchniach wszelkiego rodzaju patelni teflonowych, które w przypadku uszkodzenia, zdrapania czy spalenia emitują szkodliwe opary, szkodliwe nie tylko dla ludzi, ale także dla ptaków domowych.

Wraz ze zwiększoną świadomością zagrożeń dla zdrowia, związanych z chemicznymi powłokami nieprzywierającymi, najbezpieczniejszymi i najbardziej skutecznymi rodzajami patelni okazują się być: tradycyjne patelnie żeliwne, oraz zdobywające coraz większą rzeszę wiernych fanów patelnie ceramiczne, marmurowe i granitowe, produkowane bez użycia PFOA, dzięki czemu nie wytwarzają związków toksycznych, ani innych potencjalnie niebezpiecznych substancji, nawet podczas długotrwałej obróbki cieplnej. Decydując się na zakup takiej patelni przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na jakość materiału z jakiego wykonany jest korpus oraz cechy powłoki nieprzywierającej, jaką jest pokryty dany produkt.

Budowa Patelni - jak zbudowana jest patelnia?

Praktycznie każda patelnia jest wykonana z jakiegoś metalu, który może być dodatkowo pokryty powłoką nieprzywierającą. Są więc patelnie ze stali nierdzewnej, patelnie aluminiowe (kiedyś mówiono o nich "cygańskie") czy patelnie żeliwne. Powłoki są nakładane zwykle na patelnie wykonane z aluminium gdyż jest to materiał łatwo dający się taką powłoką okryć. Z jednej strony więc mamy powłokę, pod nią warstwę gruntową, rdzeń aluminiowy. Na spodzie patelni montowana jest płytka indukcyjna ze zwykłej stali lub żelaza, która umożliwia używanie takiej patelni na kuchni indukcyjnej. Ze względu na właściwości stali nierdzewnej patelnie z niej wykonane praktycznie nigdy nie są pokrywane powłokami nieprzywierającymi, które mówiąc wprost trudno jest przytwierdzić do stali nierdzewnej.

Rodzaje patelni

Nie każda patelnia z powłoką nieprzywierającą jest taka sama. Pod ogólnym określeniem patelni ceramicznych, marmurowych lub granitowych kryje się na ogół szeroka gama produktów, modeli oraz powłok, które w zależności od producenta, mogą przejawiać zróżnicowane właściwości.

-PATELNIE CERAMICZNE

Powłoka ceramiczna znakomicie nadaje się do chrupkiego i szybkiego smażenia. Patelnie ceramiczne są przeznaczone do codziennego użytku i nie zawierają toksycznych chemikaliów. Powłoki ceramiczne dostępne są na ogół w kolorach białym lub kremowym. Jasne powłoki patelni ceramicznych mogą się jednak lekko przebarwiać podczas używania ciemnych przypraw, lub bogatych w barwniki warzyw.

Powłoki ceramiczne są najbardziej naturalne i najmniej szkodliwe dla zdrowia. Jednak ich minusem są właściwości nieprzywierające. W naszej ocenie pod tym względem wypadają zdecydowanie najgorzej. Początkowo nie będzie to tak widoczne, ale drobne przegrzanie powłoki ceramicznej może na trwałe spowodować, że będzie się do niej "przyklejało" każde jedzenie.

Patelnie Granitowe, Marmurowe i Kamienne

To w zasadzie ta sama grupa patelni i powłok różniąca się dodatkami wzmacniającymi w postaci cząsteczek granitu czy marmuru. Generalnie sama nazwa jak i faktyczny stan wskazuje, że jest to w dużej mierze chwyt marketingowy. Patelnia granitowa wydaje nam się od razu trwalsza tak jak trwały jest granit. Jednak faktycznie jest to pewien skrót myślowy, bazą dalej mamy pewien rodzaj powłoki, która zostaje tylko dodatkowo wzmacniana. W dużej mierze musimy jednak mieć na uwadze, że niewiele ma to wspólnego z prawdziwym granitem, marmurem czy kamieniem.

-PATELNIE GRANITOWE

Posiadają nieprzywierającą powłokę wzmocnioną cząsteczkami granitu.

Granitowa powłoka jest twarda, sprężysta i odporna na zarysowania, nie wytwarza substancji toksycznych, jest bardzo łatwa w czyszczeniu oraz bezpieczna w użytkowaniu! Ekologiczna powłoka zapobiega przywieraniu żywności i jest polecana do gotowania zdrowych posiłków przy użyciu niewielkiej ilości oleju.

-PATELNIE MARMUROWE

Posiadają powłoki wzmacniane cząsteczkami marmuru, są odporne na uszkodzenia mechaniczne oraz zadrapania. Patelnie marmurowe nawet po zarysowaniu powłoki zachowują ciągłość nieprzywierającej powierzchni, dzięki czemu nie musimy obawiać się o ich szybkie zużycie. Patelnie marmurowe nie posiadają w swoim składzie metali ciężkich, PTFE i niklu, które podczas obróbki termicznej wnikają w potrawy i zmieniają ich smak.

CZY PATELNIA Z POWŁOKĄ JEST BEZPIECZNA DLA ZDROWIA?

Patelnie wyposażone w powłoki granitowe, marmurowe lub ceramiczne powstają z naturalnych materiałów, zazwyczaj z gliny wypalanej w bardzo wysokiej temperaturze i utwardzanej cząsteczkami minerałów. Taki rodzaj patelni jest powszechnie uważany za najbezpieczniejszy i najbardziej przyjazny środowisku. Powłoki używane w produkcji wyżej wymienionych patelni są wytrzymałe, posiadają doskonałe właściwości antyadhezyjne i są bezpieczne dla zdrowia oraz wolne od politetrafluoroetylenu (PTFE), który w wysokiej temperaturze zmienia się w toksyczny kwas perfluorooktanowy (PFOA). Patelnie z ceramicznymi powłokami nie wydzielają niebezpiecznych chemikaliów, zatem nie wpływają na smak potraw i są bezpieczne w użytkowaniu.

Wszystko jednak zależy od producenta i ceny patelni. Zawsze sprawdzać czy nasza patelnia jest wolna od niebezpiecznych związków przez sprawdzenie oznaczeń na pudełkach lub wizytę na stronie producenta powłok.

Najbardziej znani producenci powłok nieprzywierających (firmy, które opatentowują technologię ich tworzenia i odsprzedają fabrykom) to ILAG i Whiteford.

Zazwyczaj producenci danej patelni posługują się nazwą danej powłoki np. Whitford Eclipse - na stronie producenta możemy wówczas znaleźć dużo informacji o samej powłoce. Generalnie

GRUBOŚĆ I TRWAŁOŚĆ POWŁOKI

Im większa ilość warstw powłoki, tym dłuższa żywotność patelni. Tanie patelnie ceramiczne, pokryte tylko minimalną ilością powłoki nieprzywierającej będą miały niższą cenę, ale również, nie oszukujmy się, niższą jakość, a przez to krótszy okres użytkowania. Dlatego chcemy podkreślić, że dobra patelnia ceramiczna powinna mieć kilka warstw powłoki, najlepiej wzmocnionej dodatkowo cząsteczkami kamienia. Do najtrwalszych należą patelnie z powłoką granitową, marmurową lub też z powłoką wzmacnianą tytanem.

Podczas użytkowania należy pamiętać o tym, że patelnie z powierzchnią non- stick dosyć są wrażliwe na działanie zmiennych temperatur. Innym ważnym czynnikiem wpływającym na trwałość powłoki nieprzywierającej jest odpowiednie jej traktowanie oraz należyty sposób przechowywania naczyń kuchennych.

CIĘŻAR A JAKOŚĆ PATELNI

Dobra patelnia nie może być zbyt lekka. Nie musi jednak ważyć tyle, ile patelnia żeliwna, która jest ciężka do tego stopnia, że w razie konfliktu zbrojnego może posłużyć również do skutecznej obrony przed nieprzyjacielem :).

Wysokiej jakości patelnia z powłoką powinna stabilnie stać na płycie kuchennej i równomiernie rozprowadzać ciepło. Najlepsze patelnie z powłoką nieprzywierającą wykonane są z anodowanego aluminium, które doskonale przewodzi ciepło i posiadają dno wzmocnione ferromagnetycznym dyskiem, który chroni dno naczynia przed deformacją i pozwala na używanie patelni na kuchenkach indukcyjnych.

Ciężar patelni ma znaczenie! Przede wszystkim wpływa na nią ilość materiału zużytego do produkcji misy patelni. Im grubsze ścianki i dno, tym wolniej patelnia się rozgrzewa, ale też bardziej równomiernie rozprowadza ciepło z kuchenki. Gdy będziemy używać cienkich patelni to odczujemy w użytkowaniu, że ich środkowa część będzie widocznie mocniej przypiekać smażone potrawy niż na obrzeżach. Przy mocniejszym ogniu lub mocy indukcji znacznie szybciej może dojść do przypalania przyrządzanych dań gdy mamy do czynienia z lekką patelnią.

CZY PATELNIA CERAMICZNA PRZYWIERA?

Powłoki w patelniach ceramicznych są bardzo gładkie, dlatego potrawy smażone na nich z początku nie przywierają, ładnie się zrumieniają i bez problemu "odchodzą" od dna. Patelnie ceramiczne używane prawidłowo, czyli nie narażane na gwałtowne zmiany temperatur, nie zalewane zimną wodą tuż po smażeniu i nie wkładane do zmywarek, dość długo zachowują swoje niesamowite właściwości. W dłuższym użytkowaniu, po przegrzaniu patelni zauważamy znaczny spadek jakości powłok ceramicznych, które mogą zacząć widocznie tracić właściwości nieprzywierające. Oczywiście w dużej mierze zależy to też od producenta i od jakości zastosowanej przez niego powłoki. Z naszych obserwacji wynika, że białe powłoki są mniej trwałe od ciemnych, a powłoki wielowarstwowe i wzmacniane kamiennymi cząsteczkami marmuru lub granitu, mają większą trwałość i o zapewniają o wiele bardziej długotrwale użytkowanie. Na plus patelniom ceramicznym należy zaliczyć to, że są najbardziej przyjazne dla zdrowia ze względu na użycie najbardziej naturalnych materiałów w porównaniu do powłok, które bardziej nastawiają się na zapewnienie lepszych właściwości nieprzywierających.

ZASADY UŻYWANIA PATELNI Z POWŁOKĄ

Patelni z powłoką ceramiczną nie wolno narażać na gwałtowne zmiany temperatur, gdyż spowoduje to osłabienie zdolności nieprzywierających powłoki. Nie należy zostawiać pustych naczyń na płomieniach lub źródłach ciepła po usunięciu jedzenia. Powinno się smażyć na małym i średnim ogniu i zapobiegać przegrzaniu naczynia.
Zawsze postępuj zgodnie z instrukcjami producenta dotyczącymi czyszczenia i użytkowania patelni.

Patelni ceramicznych nie powinno się myć w zmywarce, producenci z reguły zalecają mycie ręczne, gdyż podczas mycia w zmywarkach, dochodzić może do mikrouszkodzeń powłoki, zmniejszających jej trwałość i żywotność.
Do mycia nie wolno używać szorstkich środków czyszczących, czy ostrych gąbek z wełny stalowej.
W celu ochrony powłoki zaleca się używanie drewnianych, silikonowych lub plastikowych łopatek i nieużywanie ostrych narzędzi, które mogą spowodować uszkodzenie powierzchni patelni.
Należy unikać ocierania naczyń o siebie, wkładania ich jedno w drugie, narażania na uszkodzenia mechaniczne. Do przechowywania naczyń przydatne są przekładki silikonowe bądź filcowe.

ILE KOSZTUJE PATELNIA CERAMICZNA

Technologia produkcji patelni ceramicznych do tanich nie należy, więc nie ma co się spodziewać, że kupując patelnie "ceramiczną" za 30 czy 40 złotych otrzymamy produkt na lata. Dobrą jakościowo patelnię ceramiczną można już kupić za kilkadziesiąt złotych, marmurowe i granitowe są zwykle droższe i ich cena oscyluje w granicach od 100 do 200 złotych za sztukę.

Decydując się na zakup, wybierajmy naczynia renomowanych producentów, wówczas nie zawiedziemy się na ich jakości. Stosunkowo duża oferta patelni z powłoką dostępna na rynku, pozwala na dobranie rodzaju patelni do naszego budżetu, zastosowania oraz osobistych preferencji.